menu
de Geschiedenis van Wieringen - Zuiderzeewerken
de Afsluitdijk

Steenzetters aan het werk
Bij de aanleg van de Amsteldiepdijk had men belangrijke lessen geleerd. De grote dam zou niet openbaar aanbesteed worden om problemen zoals bij de korte Afsluitdijk te voorkomen. Bovendien was er waarschijnlijk geen enkel bedrijf dat beschikte over voldoende materieel om een dergelijke enorme klus te kunnen uitvoeren. Al betekende dit dat de kosten hoger zouden worden, de overheid wilde zekerheid en tegelijk een zekere mate van invloed behouden. Om die reden is in 1926 een aannemerscombinatie opgericht, de Maatschappij tot Uitvoering van de Zuiderzeewerken (MUZ), bestaande uit vier grote aannemersbedrijven.
Begonnen werd met de bouw van twee grote sluizencomplexen, bij Kornwerderzand en bij Den Oever. De sluizen bestonden uit uitwateringssluizen voor het afvoeren van water van de IJssel en het nieuwe IJsselmeer (15 bij Den Oever en 10 bij Kornwerderzand) en schutsluizen voor het scheepvaartverkeer (een grote en een kleine bij Kornwerderzand en één grote bij Den Oever). De sluiscomplexen zouden in open water worden gebouwd. Eerst werd een ringdijk aangelegd. Het water werd uit de bouwput gepompt en de grond werd tenslotte weggebaggerd.

Diverse foto's van de bouw van het sluizencomplex bij Den Oever (afkomstig van Stichting Rijksmuseum het Zuiderzeemuseum), gemaakt tussen 1929 en 1932.

Sluizen in aanbouw

De werkzaamheden van een afstandje

Een van de sluisdeuren wordt geplaatst

1929 - volop in aanbouw

De voltooide sluizen. Let op de personen op de voorgrond

1932 - de sluizen zijn zo goed als af

Enorme aantallen mensen hebben aan de dijk gewerkt, zeker na 1930 toen de Afsluitdijk door de crisis ook een soort werkverschaffingsproject werd. Het moet er hebben uitgezien als in een bijbelfilm met Charlton Heston, overal krioelende arbeiders, werkend aan een van de nieuwe wereldwonderen.

1932: De Afsluitdijk is klaar

Op 28 mei 1932 was het dan eindelijk zover: de dijk werd gesloten. Vijf jaar lang had men van twee kanten naar elkaar toegewerkt. Na de sluiting zouden er veel dingen veranderen. De Zuiderzee werd omgedoopt in IJsselmeer; de Zuiderzeevisserij stortte in elkaar (alleen de Volendammer, Urker en Wieringer vissers overleefden, voornamelijk omdat zij hun werkterrein in open zee en niet in de Zuiderzee hadden); er was een verbinding tussen Noord-Holland en Friesland; er was een begin gemaakt met de inpoldering van grote stukken zee; en, voor dit verhaal het belangrijkst, Wieringen had de grootste veranderingen in zijn lange bestaan meegemaakt. Lange tijd was het de bedoeling dat er over de Afsluitdijk een spoorverbinding zou komen, met eventueel nog een straat ernaast.

Een doorsnede uit de ontwerpfase. Te zien is hoe in het midden een dubbel treinspoor is ingetekend.



Een oude foto van het monument op de Afsluitdijk. De spreuk op het monument luidt: Een volk dat leeft bouwt aan zijn toekomst
In september 1933 werd de (weg over de) Afsluitdijk officieel geopend. Het autoverkeer groeide elk jaar enorm en daarom werd prioriteit gegeven aan de bouw van een autoweg. De geplande aanleg van een spoorlijn werd uitgesteld vanwege de enorme kosten en is tenslotte definitief afgeblazen ten gunste van een verdubbeling van de autoweg. Ondertussen was dwars over Wieringen al wel een begin gemaakt met de aanleg van de spoorbaan, en zo kan het dat tot op de dag van vandaag parallel aan de N99 autoweg van Den Oever naar Den Helder een strook onbebouwd is gebleven. Op sommige plaatsen is zelfs een grote geul gegraven om een vlakke spoorbaan te kunnen creêren. Tot voor kort leek dit een verloren investering, maar in 1999, zo'n 70 jaar later, is een deel van de N99 verlegd in de spoorgeul.
Op deze manier worden twee littekens in het Wieringse landschap weggewerkt.

Links


Ir. Cornelis Lely, civiel ingenieur en politicus.

ir. C. Lely
  • 1886-1891 Technisch Bureau Zuiderzeevereniging
  • 1891 Publiceert zevende Technische Nota, het zogenaamde Plan Lely
  • 1891-1901 Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid
  • 1902-1905 Gouverneur van Suriname
  • 1913-1918 Minister van Waterstaat

© Pagowirense.nl 1997-2007
naar begin van pagina
Kixtart.nl ||| start / English | geschiedenis | legendes | oude foto's | dorpen | volkslied | links | zoeken