|
In de 18e eeuw woonde in Hoorn de destijds vermaarde dokter Rutger Paludanus. Behalve een beroemd heelmeester was hij een pionier op het terrein van de lokale archeologie en geschiedsschrijving. Al wordt het merendeel van zijn conclusies tegenwoordig afgedaan als onjuist, hij was een van de eersten die middeleeuwse (en oudere) vondsten beschreef in de kop van Noord-Holland. Zo vond hij in de buitendijkse slikgronden tussen Wieringen en de Wieringerwaard een middeleeuws kerkhof. Ook vestigde hij de aandacht op een aantal vreemde verschijnselen die sindsdien als de "wegen van Paludanus" bekend staan. In de Wieringerwaard werden op een diepte van 1 tot 3 voet onder het maaiveld vreemde verhardingen gevonden. Deze verhardingen liepen door tot in het buitendijkse land en waren daar bij eb te volgen als lange rechte lijnen. Volgens hem konden het geen dijken zijn geweest en na lange bedenkingen komt hij tot de conclusie dat het een weg moet zijn. Een weg die ouder is dan het door hem gevonden kerkhof en dus niet anders dan een Romeinse weg kan zijn.
Tegenwoordig gaat men er van uit dat het toch om dijkresten gaat, zeker nadat luchtfoto's een groot aantal evenwijdige banen in de Wieringerwaard, Anna Paulownapolder, Waard- en Groetpolder en de Wieringermeer aan het licht hebben gebracht. Het feit dat op veel plaatsen vele parallel aan elkaar lopende "wegen" zijn gevonden is nog een aanwijzing dat het hier gaat om dijken, die na de talloze stormrampen van de middeleeuwen verloren gingen.
Een kaart, ontleend aan Van der Heides "Van Landijs tot Polderland" toont de dijkresten die in de Wieringerwaard, Anna Paulownapolder, Waard- en Groetpolder en de Wieringermeer zijn gevonden (donkergroen). De rode stippen geven belangrijke middeleeuwse vondsten aan en de lichtbruine lijn is de Westfriese Omringdijk.
| |
| Stormrampen |
- 838: de eerste van een lange reeks stormrampen. Volgens kroniekenschrijvers zouden er in het Nederlandse kustgebied meer dan 2000 slachtoffers zijn gevallen.
- 1164: Julianavloed, 17 of 18 februari. "Nooit werd Friesland door zulk eene schrikbarende overstroming geteisterd, ongeloofelijk groot is het aantal menschen, 't welk daarin den dood vond, men schat hetzelve op 100.000" (beschrijving van Emmius - vaak werd het getal 100.000 gebruikt als aanduiding voor "heel erg veel")
- 1170: Allerheiligenvloed "In 't jaar 1170 war daar een zware vloed in Neerland of eerste allerheyligenvloedt. Dit jaar is voor de Hollanders, Zeeuwen en Vriezen een jaar van ellende geweest, als wanneer de zee boven gewoonte opzwol, dat zij over dycken, ja over sommige duynen heen vloeide (...) Maar de Vriezen overquam de allerelendigste ramp, bij wien alle het Landt tusschen 't Texel, Medemblik en Stavoren van 't Water wierde ingeslokt. En wierde de Zuyderzeeboezem overmatiglyk vergroot. Texel en Wieringen tot nog toe aan 't vaste land gehegt, rukte er de zee af."
- 1219: Marcellusvloed, 16 januari. Een storm die zo hevig was dat hij voor de Friezen lange tijd het referentiepunt bleef. "By Marcellus nin liken" zei men dan: Met de vloed van Marcellus niet te vergelijken.
- 1221: Matthiasvloed
- 1257: St. Geronsstorm
- 1287: een aantal stormen zet West-Friesland onder water en geeft Floris, de graaf van Holland de gelegenheid om eindelijk West-Friesland in te nemen.
- 1421: St. Elizabethsvloed - bij deze storm op 18 of 19 november gaan grote delen van Zuid-Holland verloren en ontstaat de Biesbosch.
- 1509: 27 september - bij een storm overstroomt op Wieringen 1600 morgen land.
- 1570: Allerheiligenvloed - een van de grootste natuurrampen die Nederland ooit heeft meegemaakt. Wieringen raakte vrijwel geheel overstroomd.
Een uitgebreid overzicht van stormrampen en overstromingen is te vinden in: M.K.E. Gottschalk, Stormvloeden en rivieroverstromingen in Nederland (2 delen), Assen 1971/1975.
|
|
