menu
de Geschiedenis van Wieringen - de Middeleeuwen
8: een Vikingnederzetting?
Zoals op een van de vorige pagina's werd verteld had Frisia, het huidige Noord en West Nederland, gedurende de hele 9e eeuw te lijden onder de voortdurende invallen van Deense Vikingen. In een poging om de rust aan de grenzen van het rijk te laten terugkeren gaf de Frankische koning grote delen van Frisia, waaronder Dorestad en de gehele kuststreek, in leen aan Deense hoofdmannen. De gedachte hierachter was dat wanneer de Denen zouden worden opgenomen in de bestaande structuren zij als vanzelf zouden ophouden met hun aanvallen. De belangrijkste Deense hoofdman was Rorik, en het zijn waarschijnlijk vazallen van hem geweest die zich op Wieringen vestigden. Hun hoofdopdracht is waarschijnlijk het bewaken van de handelsroute langs het Vlie geweest, maar de twee zilverschatten wijzen erop dat er meer gaande was dan alleen dat. Handel bijvoorbeeld, en misschien dachten de Denen er zelfs over om een kolonie te stichten, net als hun landgenoten in Engeland.

Of er ter plaatse van het huidige Westerklief een belangrijke nederzetting is geweest valt te betwijfelen. In een eerdere versie van deze pagina dacht ik nog dat de oude veldnaam "De Hal" een aanwijzing zou kunnen zijn hiervoor. De naam zou kunnen wijzen op een "Vikinghal" maar uit gesprekken met deskundigen is naar voren gekomen dat dit hoogst onwaarschijnlijk is.

Uit het onderzoek van Wim Ettema begin 2001 is onder andere naar voren gekomen dat de hoogte van Westerklief geen aanlokkelijke vestigingsplaats was. Jo Daan merkte in haar overzicht van de veldnamen nog op dat het vreemd was dat veel van de namen van percelen op Westerklief wezen op drassige, moerassige grond. Iets wat je eerder in de laaggelegen gebieden zou verwachten, niet op de hoogste punten. Wim Ettema merkte dat het wel degelijk klopte. Tijdens de erg natte winter van 2000-2001 veranderden de akkers van Westerklief in zompige zuigende drek. Dit komt doordat water heel slecht door de keileembodem kan wegzakken. Als dit tegenwoordig nog een probleem is met de verbeterde drainage dan moet het in het verleden nog veel beroerder zijn geweest. Mocht er bij Westerklief een bewoningskern zijn geweest dan heeft die zich eerder op een wat lager gelegen plaats bevonden, bijvoorbeeld richting de Hoelm. De Hoelm is ook een van de weinige overgebleven vroege veldnamen.
Overigens kan op de plaats waar de schatten zijn gevonden wel een huis of hut hebben gestaan. Bij andere vondsten is gebleken dat schatten vaak in huis werden begraven.


De hoogte van Westerklief tegenwoordig

Het lijkt nu de hoogste tijd voor grondig archeologisch onderzoek waarbij duidelijk zal moeten worden hoe belangrijk Wieringen in de 9e en 10e eeuw was. De resten van een vroegere kerk onder de huidige kerk te Oosterland en de Vikingschatten kunnen een eerste aanwijzing zijn. Eerste boringen hebben geen schokkende zaken aan het licht gebracht, al is aangetoond dat de bodemlagen niet verstoord zijn. Dat wil o.a. zeggen dat wanneer er resten van houten gebouwen aanwezig zijn deze nog teruggevonden kunnen worden als verkleuringen. Met andere woorden, het is niet bij voorbaat vergeefse moeite. Wie weet wat er nog allemaal onder de grond te wachten ligt.

Veldnamenonderzoek
Jo Daan heeft in haar standaardwerk Wieringer Land en Leven in de taal een overzicht opgenomen van Wieringer veldnamen. Alle stukjes bouwland hadden vroeger een benaming die verwees naar de ligging, vroegere of huidige eigenaar of een bijzonder kenmerk van het stuk land.
In het verleden is wel geopperd dat bepaalde veldnamen zouden wijzen op vikingen:
  • Heere Askegriet - hier is een verband gesuggereerd met "Aske", oud-Noors voor Viking, als in Assendelft (Ascemannedelft). Dit landje is in Westerland dichtbij de kerk. Volgens Daan wijst griet op de lage ligging.
  • De Hal - dit zou te maken hebben met de hoofdbebouwing van een boerderij, de zgn. hal. Het land "De Hal" was heel suggestief gelegen vlakbij de vondstplaats van de zilverschat op het hoogste punt van Westerklief. Daan heeft geen verklaring voor de naam.

De zilverschat
Nadere informatie over de vikingschat van Westerklief:
Jan Besteman - Vikingen in Noord-Holland? (Provincie Noord-Holland 1997)


Vikingen op Wieringen III: meer vondsten      De verloren stad Grebbe

© Pagowirense.nl 1997-2003
naar begin van pagina
Kixtart.nl ||| start / English | geschiedenis | legendes | oude foto's | dorpen | volkslied | links | zoeken