|
Voor de afsluiting van de Zuiderzee door de Afsluitdijk was het eiland Wieringen omgeven door wierwaarden. Deze zandplaten en kwelders waren volop begroeid met zeegras (Zostera marina), beter bekend onder de foutieve naam wier (Voor het gemak zal ik hier verder de naam "wier" voor de plant blijven gebruiken). Tot ver in de Waddenzee groeide het wier: op het Waardje, de Lutjeswaard, Grote Waard, Zuidwal, de Stompe...
kaart van de wiervelden in de Westelijke Waddenzee, overgenomen uit Polderman (1975)
Al vroeg werd de waarde van het wier voor allerlei doeleinden ontdekt en waarschijnlijk is dit de reden voor de misverstanden rond de naam Wieringen. F. Allan beweert in zijn bekende boekje "Het eiland Wieringen en zijne bewoners" uit 1855:
"Wieringen, dat in de lijst der Utrechtse kerk Wirom genaamd wordt, is heden een klein eilandt in de Zuiderzee, 1600 roeden van de vaste kust van de Wieringerwaardt, en 't Koegras in Noordt-Hollandt, gelegen, hebbende zijnen naam ontleend van het wier, dat in groote meenigte rontom hetzelve in zee groeit" en:
"...Wieron van wiere, zeegras, dat hieromtrent in menigte groeit, en tot versterking der zeedijken ten hoogsten noodig..."
In werkelijkheid heeft de naam "Wieringen" helemaal niets te maken met het woord "wier" in de zin van zeewier of zeegras. "Wieringen" stamt van het oudfriese "wîr", dat "hoogte" of "heuvel" betekent - Wieringen betekent dus zoiets als op de hoogtes of op de heuvels.
| |
| De Zostera familie |
Tot 1932 kwamen in de Waddenzee grote velden zeegras voor op de droogvallende en ondiepe plaatsen. Er zijn twee soorten, Zostera marina (groot zeegras) en Zostera noltii Hornem. (klein zeegras). Het klein zeegras groeide vooral in het litoraal van het wad, d.w.z. op de grens van droogvallen, in kreken van schorren en in brakke binnendijkse wateren. Het groot zeegras groeide over het geheel genomen op een lager niveau, meest onder water tot op 4 meter diepte.
Volgens metingen in het Westelijk Waddenzeegebied en de Zuiderzee die in 1870 en 1919 zijn uitgevoerd was de totale oppervlakte aan zeegrasvelden ongeveer 10.000 hectare. In 1972 is nog eens een meting uitgevoerd en bleek er nog slechts 50 hectare over te zijn.
|
|
Wierdijken
