menu
Monumenten - De Michaelskerk - restauraties

In de loop der eeuwen is de kerk meerdere malen zeer bouwvallig geweest. Het koor is om die reden in 1839 gesloopt. Het werd niet herbouwd omdat het koor voor de Hervormde kerkdienst toch geen functie had. Tijdens de laatste restauratie is er een reconstructie van het koor gebouwd.

In totaal zijn er in de 19e en 20e eeuw 3 grote en een aantal kleinere restauraties geweest.

Gravure van Pieter van Cuyck
Gravure van Oosterland door Pieter van Cuyck, rond 1780.
Tijdens de eerste restauratie van 1888 tot 1890 is de kerk ingrijpend gerenoveerd. De al eerder dichtgemetselde zij-ingangen werden verder weggewerkt, muren werden gerepareerd en zelfs gedeeltelijk vervangen.
Verder is het dak van de kerk vervangen. In eerste instantie had de kerk een spitsere dakconstructie dan de huidige met een helling van 45 graden. Om deze reden heeft de kerk op oude gravures en tekeningen een heel ander aanzicht. Vervolgens zijn in 1910 de romaanse vensters vervangen door grotere glas-in-lood exemplaren. Dit is tijdens de laatste restauratie weer teruggedraaid.

Tussen 1937 en 1939 vond opnieuw een restauratie plaats, dit maal werd het interieur aangepakt en meer in oude staat hersteld. Al het stucwerk aan de binnenzijde werd verwijderd, en het verhaal gaat dat bij die werkzaamheden ook de restanten van het zogenaamde Noormannenpoortje werd gevonden. In hoeverre dit verhaal op waarheid berust is onduidelijk. Verder werd de complete bakstenen spits van de kerk vernieuwd.

Het interieur van de Michaelskerk na de laatste restauratieIn de jaren 90 vond opnieuw een grondige restauratie plaats. De inzichten waren grondig veranderd en behalve het uitvoeren van de nodige bouwkundige reparaties werd er dit keer ook gestreefd naar het ongedaan maken van eerder gemaakte fouten. De grote vensters die in 1910 waren aangebracht deden afbreuk aan het Romaanse karakter van de kerk. Deze werden dus weer verwijderd. Probleem was dat door de grote vensters ook een deel van de muren was weggebroken. Uiteindelijk zijn de zijmuren bijna volledig opnieuw opgebouwd. Het meest in het oog springende deel van de restauratie was de herbouw van het koor. Aanvankelijk stuitte dit op verzet van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg want "restaureren is conserveren en dat betekent geen nieuwbouw". Uiteindelijk kwam de toestemming hiervoor toch en kon na anderhalve eeuw het koor opnieuw worden opgetrokken. De originele fundering van zwerfkeien en een deel van de wand van de crypte bleek nog volledig in tact te zijn, en diende als basis voor de gereconstrueerde crypte en koor. In de crypte zijn nu een gemetselde sarcofaag uit de 10e eeuw en 3 bontzandstenen sarcofagen uit de 12e/13e eeuw te zien. De laatsten zijn afkomstig uit het kerkhof rondom de kerk.

Tijdens de reconstructie van het koor vond men ook de oude altaarsteen terug. Na de sloop van het koor in 1839 was het gebruikt als fundering onder de dichtgemetselde oostgevel. Nu is de altaarsteen weer in gebruik in de kerk op een nagebouwde voet.

Nadat de kerk klaar was moest ook de toren nog worden aangepakt. Ook hier zijn de muren voor een deel van nieuwe stenen voorzien, maar het belangrijkste was de complete vernieuwing van de gemetselde spits. Net als in 1939 dus. Door blikseminslag was het houtwerk waar het metselwerk tegen rust gedeeltelijk verbrand. Het gevaar bestond dus dat de spits zou instorten. Toch jammer dat er gekozen is voor een zo rode baksteensoort, maar wellicht trekt dit in de loop der jaren bij.


© Pagowirense.nl 1997-2007
naar begin van pagina
Kixtart.nl ||| start / English | geschiedenis | legendes | oude foto's | dorpen | volkslied | links | zoeken