menu

Wieringen

Stroe


Stroe is tegenwoordig meer een gehucht dan een dorp, er wonen ongeveer 200 mensen.

Stroe schijnt het oudste dorp van Wieringen te zijn. In de "Rekeningen der Grafelijkheid Holland onder het Henegouwsche Huis" uit 1343 (een boekhoudkundig werkje) is zelfs sprake van een Nortstroeden en een Zuutstroeden. Vroeger was het dus een aanzienlijk dorp. Het ligt zo hoog dat tot voor kort een dijk niet nodig was. Momenteel is er niet al te veel meer dat herinnert aan de dagen dat Stroe een belangrijk dorp was. Er is natuurlijk het museum Jan Lont, een authentieke Wieringer boerderij waar een leuke tentoonstelling vertelt van het leven op Wieringen voor de aanleg van de afsluitdijk in de jaren 1920. Verder is op Stroe een aantal oude Wieringer boerderijen bewaard gebleven en bevindt er zich een grote camping.

Een interessant verhaal gaat over de kerk die vroeger op Stroe stond. Het was een doopsgezinde schuilkerk die qua vorm niet veel verschilde van de Wieringer boerderijen die erom heen stonden. In 1934 is deze door brand verwoest. Een foto van deze schuilkerk is te zien in de fotodatabase. Nog vroeger was er een kerkje dat ook wel de Heidensche Kapel genoemd werd, en gewijd was aan Willibrordus.


De Stroeër kerk (de Heidensche kapel) in 1778, ets van Pieter van Cuyck

Stroe was net als Vatrop en Westerklief een van de hoger gelegen delen van het eiland. Op deze hoogtes werden de eerste nederzettingen gebouwd. Het is zeer goed denkbaar dat de missionarissen die namens de Frankische keizer de Friese heidenen kwamen bekeren een kerk hebben gesticht op de plaats van een oeroud heiligdom, een gebruikelijke strategie. Of dit ook gebeurd is, zal waarschijnlijk voor altijd onbekend blijven. In ieder geval heeft de gedachte dat dit mogelijk is een rol gespeeld bij het ontstaan van de mythen rond de kerk van Stroe. Uit de oude geschriften weten we dat er reeds in de 9e eeuw een kerk op Stroe is geweest. Boven een van de toegangsdeuren tot de Willibrordskerk was een gevelsteen geplaatst met een varken. Het verband tussen een varken en het Christendom is niet evident, zodat de meest gehoorde verklaring is dat dit een heidens overblijfsel is. Andere bronnen zeggen dat de kerk aan St. Antonius was gewijd en dat het varken het symbool van Antonius was. Haverkamp beweert echter in zijn boekje over Wieringen dat de varken boven de ingang er voor moest zorgen dat er geen joden de kerk betraden. Dit lijkt me, mild uitgedrukt, nogal gezocht. In de gemeentearchieven bevindt zich een proces-verbaal, waarin de vermissing van de gevelsteen van het varken wordt gemeld.
De Willibrordskerk stond in de Kerkebuurt, waar nu het kerkhof dat rond de kerk lag nog is. In 1878 is de kerk wegens verregaande bouwvalligheid afgebroken. Op de plaats van de kerk en in de weiden erom heen is door schatgravers in de loop der jaren veel gegraven. Het doel van de speurtocht was de gouden klepel van het kerkje, een andere Stroeër legende. Volgens de overlevering was Stroe (Strude) in de middeleeuwen het regionale centrum van de witte monniken. De witte monniken waren de contemplatieve tak van de Cisterciënzer orde. Een en ander impliceert weer dat er ook een klooster op Stroe moet zijn geweest (zie ook hierboven). In ieder geval kwam aan het verblijf van de monniken een einde in de 16e eeuw tijdens de Beeldenstorm. De monniken zouden de gouden klepel uit de torenklok hebben gehaald en die ergens in de buurt hebben begraven. Het zal niet als een verrassing komen dat er nooit een klepel gevonden is.
Al wat rest is een schilderachtig kerkhofje.

Kerkhof van Stroe De tekst op de poort van het kerkhof van Stroe luidt: "Stof zijt gij, en tot stof zult gij wederkeren"

© Pagowirense.nl 1997-2007
naar begin van pagina
Kixtart.nl ||| start / English | geschiedenis | legendes | oude foto's | dorpen | volkslied | links | zoeken