Omdat Wieringen voor het scheepsverkeer in de Zuiderzee diende als een grote golfbreker had de staat een flinke som geld over voor het opwerpen van moderne dijken van aarde met steentalud. Een groot deel van de afzetmarkt voor het wier viel weg.
Omstreeks 1830 begon wier ook op andere manieren in trek te raken. In de meubel- en matrassenindustrie, voor het merendeel in België en Frankrijk, ontdekte men de voordelen van wier als vulmateriaal. Zelfs als geluidsisolering in woningen en als anti-reumamiddel vond men toepassingen en al snel trok de vraag naar wier weer aan. Om alles in goede banen te leiden had de toenmalige burgemeester van Wieringen, mr. Van Hengel het initiatief genomen om een vennootschap op te richten die zorgde voor de inkoop van het wier op Wieringen en de opslag en doorverkoop in Amsterdam en Rotterdam. Dit bleek zeer lucratief want de vennootschap beheerste de gehele markt als een echte monopolist. De berichten over de winstgevendheid van de handel trok al gauw concurrenten aan die ook zeewier lieten maaien. Doordat iedereen die daar zin in had wier kon maaien was er al gauw een enorme overproductie en stond het voortbestaan van de wiervelden onder druk. De winstgevendheid van de wierproductie was ook sterk teruggelopen. Er moest wat gebeuren...

Verpachting van de wierwaarden

De vrije markt in werking

Tussen 1850 en 1860 regende het klachten bij de overheid: wierhandelaars klaagden over de monopoliepositie van de vennootschap, wiermaaiers over gedwongen winkelnering (het was niet ongebruikelijk dat de wiermaaiers werden uitbetaald in kruidenierswaren - een aantal van de grootaandeelhouders van de vennootschap was namelijk winkelier) en tenslotte de vennootschap over het feit dat ze de maaiers niet kon selecteren op geschiktheid voor het vak (iedere Wieringer die hier om vroeg moest immers een vergunning worden verleend).
In 1861 werd besloten dat de concessies voor de wierwaarden voortaan per openbare veiling zouden worden vergeven. Dit zou volgens de overheid voor iedereen beter zijn, niet in de laatste plaats voor de schatkist. De pachtprijs die over de afgelopen jaren was gestegen van 50 naar 100 gulden schoot nu ineens naar 4000 gulden. Doordat de afzetmarkt gelijk bleef was het gevolg van de openbare veiling dat de maailonen drastisch daalden.
Ook al had de vennootschap haar monopolie verloren en stond ze zelfs met lege handen na de veiling van 1868, haar macht was nog steeds groot. Die werd misbruikt om de nieuwe particuliere hoofdpachter, een Texelaar, zo veel mogelijk dwars te zitten. In het laatste jaar dat de wierwaarden aan de vennootschap werden verpacht had deze grote voorraden laten aanleggen die het volgende jaar weer voor spotprijzen werden gedumpt. Verder werden de maaiers ertoe overgehaald om buiten de concessies te gaan maaien, met name onder Terschelling, voor dezelfde maailonen als de Texelse pachter betaalde en voerde men een huurregeling in voor het gebruik maken van de sloten in de Polder Waard Nieuwland voor het "versen" van het wier. Ironisch genoeg waren het vooral de kleine maaiers die hiervan het slachtoffer waren, niet de Texelse concurrentie.

Al met al was er door dit alles in de jaren 70 een situatie van wild kapitalisme en speculatie ontstaan die de wierindustrie geen goed deed. De maaiers waren meer dan ooit de pionnen in het spel tussen de pachters en verdienden steeds minder terwijl er steeds meer verplichtingen tegenover stonden. Hiernaast is een overzicht van de steeds hoger oplopende kosten en de omgekeerd evenredig dalende lonen.

Toch maar geen vrije markt