|
menu
| |
 |
 |
|
de Geschiedenis van Wieringen - Zuiderzeewerken
niet langer een eiland |
|
Voordat de Zuiderzeewerken begonnen in de jaren 20 was Wieringen een moeilijk
bereikbaar eiland. Je moest eerst al zien dat je vanuit Schagen met het stoomtrammetje
in Van Ewijcksluis kwam, en vandaar moest je met de postboot oversteken naar De Haukes.
Om vanaf Wieringen in een stad te komen was je toch al gauw een paar uur onderweg,
en dan was je nog maar in Den Helder, of in Alkmaar.Plannen om de Zuiderzee af te sluitenNa de 1e wereldoorlog stond Wieringen korte tijd volop in de belangstelling, doordat de Duitse ex-kroonprins er verbannen werd. Wieringen zou weer in de vergetelheid zijn weggezonken als er niet kort daarop een begin was gemaakt met de uitvoering van het plan Lely, oftewel de Zuiderzeewerken. Al meer dan 100 jaar waren er plannen gemaakt om de Zuiderzee in meer of mindere mate af te dammen en in te polderen. Techniek en financiën stonden de uitvoering lange tijd in de weg, maar in de jaren 20, naar aanleiding van de Watersnoodsramp van 1916 moest het dan toch gebeuren. Gekozen werd voor het plan van ir. Lely, die als minister zijn plan natuurlijk mooi kon promoten in Den Haag. Er zouden dijken worden aangelegd van het vasteland van Noord-Holland naar Wieringen en van Wieringen naar Friesland. In de Zuiderzee zouden 5 polders worden aangelegd, de eerste daarvan zou Wieringen verder met Noord-Holland verbinden: de Wieringermeer.Een overzicht van de verschillende inpolderingsplannen is te vinden op een aparte pagina. De gevolgen voor WieringenDit alles had grote gevolgen voor de Wieringer samenleving. In een paar jaar tijd verdubbelde de bevolking van het eiland door de toestroom van arbeiders uit het hele land. Aan de ene kant was dit een enorme oppepper voor de lokale economie, maar anderzijds is door deze bevolkingsaanwas in zeer korte tijd heel veel van het typisch Wieringse verdwenen. Vooral op cultureel gebied, dialect en tradities, is veel verloren gegaan. Daar staat tegenover dat Wieringen toen een inhaalslag kon maken ten opzichte van de rest van het land. Wieringen was niet langer een geïsoleerd en achtergebleven gebied. Tegenwoordig kan men zich moeilijk voorstellen hoe de dertig kilometer lange dijk destijds gemaakt is. Mattenvlechten, grond verzetten, steenzetten, bijna alles is met de hand gedaan.De zuiderzeewerken hebben meerdere blijvende sporen nagelaten op Wieringen, afgezien van de beide afsluitdijken. De gewone arbeiders werden gehuisvest in simpele barakken die bij Den Oever, Zurich en op het werkeiland Breezanddijk waren gebouwd. Een paar daarvan staan er nog. Er waren ook vele opzichters en ingenieurs bij de aanleg van de dijk betrokken. Zij waren heel wat beter gehuisvest. Verspreid over het eiland waren 4 grote luxueuze villa’s neergezet. In Westerland werd een grote villa gebouwd voor ingenieur Lely, de villa Waterkeer. Veel heeft hij niet kunnen genieten van het uitzicht op de nieuwe Amsteldiepdijk, want Lely was oud en overleed eind jaren 20. Zijn zoon heeft nog wel lange tijd in de villa gewoond. Op Zandburen, net buiten Hippolytushoef, werden twee vergelijkbare grote villa's gebouwd voor de hoofdingenieurs en hun families en in Oosterland ontstond een complete wijk, het zogenaamde MUZ-park (MUZ staat voor Maatschappij ter Uitvoering van de Zuiderzeewerken). Om aan te geven hoe groot deze villa’s zijn: de grootste van de vier, in Oosterland, was tot voor kort in gebruik als jeugdherberg met meer dan 70 slaapplaatsen. Gelukkig betekende de luxueuze huisvesting niet dat de ingenieurs zich als hoge heren gingen gedragen. Een aantal van hen heeft de plaatselijke jeugd en geïnteresseerden de eerste beginselen van een technische opleiding gegeven. Elke week gaven zij gratis les in wiskunde, natuurkunde, bouwkunde en landmeten. Op Wieringen, waar de lagere school de enige educatie was, bleek een grote behoefte aan kennis te bestaan, en het staat vast dat zeker een aantal van degenen die deze lessen gevolgd hebben daar later veel profijt van hebben gehad. Helaas kwam aan dit project een einde toen de Afsluitdijk voltooid was. 
Het MUZ park in Oosterland, met op de achtergrond de grote villa die later dienst deed als jeugdherberg. 
1929: Arbeiders bij het sluiscomplex van Den Oever poseren voor de camera (foto KB, Den Haag)
|
|
|||||||||
| © Pagowirense.nl 1997-2007 | ||
 |
|
|