menu
Wieringer legendes - de heidensche Kapel en de Noormannenpoortjes


De Stroeër kerk (de Heidensche kapel) in 1778, ets van Pieter van Cuyck

Stroe was net als Vatrop en Westerklief een van de hoger gelegen delen van het eiland. Op deze hoogtes werden de eerste nederzettingen gebouwd. Het is zeer goed denkbaar dat de missionarissen die namens de Frankische keizer de Friese heidenen kwamen bekeren een kerk hebben gesticht op de plaats van een oeroud heiligdom, een gebruikelijke strategie. Of dit ook gebeurd is, zal waarschijnlijk voor altijd onbekend blijven. In ieder geval heeft de gedachte dat dit mogelijk is een rol gespeeld bij het ontstaan van de mythen rond de kerk van Stroe. Uit de oude geschriften weten we dat er reeds in de 9e eeuw een kerk op Stroe is geweest. Boven een van de toegangsdeuren tot de Willibrordskerk was een gevelsteen geplaatst met een varken. Het verband tussen een varken en het Christendom is niet evident, zodat de meest gehoorde verklaring is dat dit een heidens overblijfsel is. Andere bronnen zeggen dat de kerk aan St. Antonius was gewijd en dat het varken het symbool van Antonius was. Haverkamp beweert echter in zijn boekje over Wieringen dat de varken boven de ingang er voor moest zorgen dat er geen joden de kerk betraden. Dit lijkt me, mild uitgedrukt, nogal gezocht. In de gemeentearchieven bevindt zich een proces-verbaal, waarin de vermissing van de gevelsteen van het varken wordt gemeld.
De Willibrordskerk stond in de Kerkebuurt, waar nu het kerkhof dat rond de kerk lag nog is. In 1878 is de kerk wegens verregaande bouwvalligheid afgebroken. Op de plaats van de kerk en in de weiden erom heen is door schatgravers in de loop der jaren veel gegraven. Het doel van de speurtocht was de gouden klepel van het kerkje, een andere Stroeër legende. Volgens de overlevering was Stroe (Strude) in de middeleeuwen het regionale centrum van de witte monniken. De witte monniken waren de contemplatieve tak van de Cisterciënzer orde. Een en ander impliceert weer dat er ook een klooster op Stroe moet zijn geweest (zie ook hierboven). In ieder geval kwam aan het verblijf van de monniken een einde in de 16e eeuw tijdens de Beeldenstorm. De monniken zouden de gouden klepel uit de torenklok hebben gehaald en die ergens in de buurt hebben begraven. Het zal niet als een verrassing komen dat er nooit een klepel gevonden is.

De noormannenpoortjes

De Oosterlander kerk, en naar verluid ook de Willibrordskerk op Stroe, hadden een aparte lage zij ingang aan de noordkant. De reden voor deze ingang was onduidelijk, maar het verhaal luidt dat de betekenis van deze poortjes was om toegang te bieden aan de Noormannen. De heidense Noormannen zouden doordat ze moesten bukken om door het poortje de kerk te betreden gedwongen worden te buigen voor het altaar. Een veelgehoorde andere verklaring is dat de kerkgangers hierdoor verplicht waren te buigen voor de Noorse hoofdman, dan wel naar het noorden. Met dank aan Kees Nieuwenhuijsen die me op deze verklaring wees.

Meer legendes
de Sammelkes - pijprokende, koperpoetsende en fluitspelende kabouters

de steen van Westerklief - volksgeloof rond de grote staande steen

de Oosterlander kerk - mystiek centrum en een klooster op Vatrop?

Graancirkels op Wieringen - een eigen onderzoek naar de graancirkel die in augustus 2000 op Wieringen is gevonden.


Zie ook:
dorpen - Stroe
© Pagowirense.nl 1997-2007
naar begin van pagina
Kixtart.nl ||| start / English | geschiedenis | legendes | oude foto's | dorpen | volkslied | links | zoeken